Intensywna terapia

Pierwotna kwasica oddechowa

Istotą ostrej kwasicy oddechowej jest szybkie nagromadzenie są w ustroju dwutlenku węgla i kwasu węglowego, prowadzące do spadku pH krwi poni­żej 7,35. Kwasica taka powstaje wskutek krytycznego zmniejszenia wentylacji pę­cherzykowej, uniemożliwiającej wydalanie na bieżąco wytwarzanego w pro­cesach metabolicznych dwutlenku węgla. Jak szybko może pojawić się ciężka kwasica oddechowa, świadczy przytaczany przez Moora fakt, że u zdrowego człowieka z dobrym krążeniem i czynnością nerek przez oddychanie w ukła­dzie zamkniętym można obniżyć pH krwi do 7,2 w ciągu 8 min. W praktyce intensywnej terapii do ostrej kwasicy oddechowej prowadzą schorzenia gwałtownie zmniejszające całkowitą wentylację pęcherzykową z powodu porażenia ośrodka oddechowego, niedrożności oskrzeli, niewydolno­ści mięśni oddechowych lub uszkodzeń klatki piersiowej, uniemożliwiających skuteczną wentylację. U pacjenta oddychającego powietrzem kwasicy odde­chowej spowodowanej hipowentylacją zawsze towarzyszy ciężka hipoksemia, wywierająca rozstrzygający wpływ zarówno na stan kliniczny, jak i na los pa­cjenta. U chorych oddychających mieszaniną o dużym stężeniu tlenu możliwe jest powstanie ostrej kwasicy oddechowej bez równoczesnej ciężkiej hipo-ksemii. Sytuacja taka może grozić podczas mechanicznej wentylacji mieszani­ną wzbogaconą w tlen, przy niewłaściwym ustawieniu respiratora. Podobne zagrożenie może powstać podczas nie kontrolowanej tlenoterapii u pacjenta z zaostrzeniem przewlekłej niewydolności oddechowej. Inną sytuacją, która w warunkach intensywnej opieki może doprowadzić do ostrej kwasicy gazowej, jest namiot tlenowy z niedostatecznym pochłania­niem dwutlenku węgla. Ostra kwasica oddechowa rozwija się często -u chorych nieprzytomnych. Jeżeli chiory otrzymuje tlen, wówczas nie ma sinicy, powłoki są zaróżowione. Podejrzenie kwasicy oddechowej potwierdzają wyniki badań laborato­ryjnych (są charakterystyczne dla nie skompensowanej kwasicy oddechowej), mianowicie: obniżone pH, podwyższone Pco, podwyższone aktualne stężenie dwuwęglanów, prawidłowe stężenie dwuwęglanów standardowych’ (AB jest większe niż SB); prawidłowe pozostaje również stężenie zasad buforujących (BE) i co za tym idzie — również i nadmiar zasad (BE). W tym wypadku war­tość BE nie daje pojęcia o ilości kwasu, jaki należy z ustroju usunąć, lub za­sady,, jaką należy dodać dla wyrównania kwasicy. Dzieje się tak dlatego, że nadmiar powstającego kwasu węglowego, o czym mówiliśmy wyżej, zostaje zbuforowany przez hemoglobinę z równoczesnym wytworzeniem równoważnej ilości dwuwęglanów. Zmniejszy się przy tym ilość buforu hemoglobinowego, ale o tę samą wartość wzrośnie ilość buforującego anionu dwuwęglanowego, w wyniku czego całkowita ilość zasad buforujących (BB) nie ulega zmianie. Opisane wyżej zmiany ilustruje w sposób poglądowy ryc. VIII-2 i. VIII-3. Leczenie. Leczenie ostrej kwasicy oddechowej polega na jak najszybszej poprawie wentylacji płuc (p. rozdz. IX) i zasadniczo pokrywa się z lecze­niem ostrej niewydolności oddechowej, omówionej na str. 228.. W przypadkach ciężkiej kwasicy oddechowej, której towarzyszy podwyż­szony poziom potasu wywołujący charakterystyczne zmiany w ekg, wskazane jest szybkie podanie dożylnie 40—80 mM dwuwęglanu sodu. Postępowanie ta­kie zapobiegając migotaniu komór może uratować choremu życie. nmolft Pcoz 60 A B8-67 m£q/l Ryc. VIII-3. Kwasica oddechowa wy­równana. Ryc. VII[-2. Kwasica oddechowa nie­wyrównana. STD HCOJ Wlew dwuwęglanów doraźnie zastępuje wyrównawczą czynność nerek, które na uruchomienie mechanizmów kompensacyjnych potrzebują czasu. THAM-u nie poleca się ze względu na jego wpływ depresyjny na oddychanie. Przykład: Chora G. W., 1. 28. Ciężka niewydolność oddechowa wskutek rozległego urazu klatki piersiowej. Oddech wspomagany respiratorem. Parametry równowagi kwa- sowo-zasadowej w krwi tętniczej: pH — 7,28, SB — 27,0 mM/1, AB — 35,0 mM/1, BB — 55,0 mM/1, BE — /+4,0 mM/1, PCO2 — 80 mmHg.